Oratie: Naar een opstand van het zittend personeel. Onderwijsverandering als een sociale beweging.
Oratie uitgesproken op 14 februari 2025 door prof. dr. Frank Cornelissen (UvA), CAOP-leerstoel Innovatie in het onderwijs.
‘Alleen opstaan vergt moed, samen opstaan vormt een beweging, met z’n allen opstaan creëert de toekomst’, is de quote waarmee de oratie opent.
Lees de hele oratie hier terug.
Oratie uitgesproken op 14 februari 2025 door prof. dr. Frank Cornelissen (UvA), CAOP-leerstoel Innovatie in het onderwijs.
‘Alleen opstaan vergt moed, samen opstaan vormt een beweging, met z’n allen opstaan creeert de toekomst’, is de quote waarmee de oratie opent.
Cornelissen: “Ooit verbaasde ik me als postdoc -onderzoeker dat de leraren die ik interviewde geen vrije toegang hadden tot onderwijsonderzoek. De oud-leraar in mij was verontwaardigd en kwam in opstand. Ik heb me indertijd hard gemaakt voor deze vrije toegang en gelukkig velen met mij. Ik ben verheugd dat leraren inmiddels gratis toegang hebben gekregen tot wetenschappelijke literatuur. Dit was een eerste principiële stap, maar er is meer nodig. In de afgelopen jaren is al op zoveel plaatsen nuttige kennis over onderwijsverandering ontwikkeld. Deze moet naar de schoolteams toe, zodat de kennis hen kan ondersteunen en inspireren. Ik wil me hiervoor inzetten.”
Verkenning HAN ‘Naar een betere sociaal-economische positie’
Literatuurverkenning van de HAN naar kansengelijkheid in het Nederlandse onderwijs. Kansenongelijkheid in het onderwijs is een probleem met oorzaken en oplossingen op verschillende niveaus en bij verschillende actoren. Ook geeft dit document zicht op de diversiteit aan oorzaken en oplossingsrichtingen.
In deze verkenning beschrijft de HAN een literatuurstudie naar kansengelijkheid in het Nederlandse onderwijs:
“De voornaamste doelen van deze literatuurverkenning zijn om te verduidelijken dat kansenongelijkheid in het onderwijs een probleem is waarvan zowel de oorzaken als de oplossingen gevonden moeten worden op verschillende niveaus en bij verschillende actoren en om zicht te geven op de diversiteit aan oorzaken en oplossingsrichtingen, om onderzoekers inspiratie en aanknopingspunten te bieden voor het maken van een koppeling met bestaand onderzoek of voor het opstarten van nieuw onderzoek op het gebied van kansengelijkheid.
In het eerste hoofdstuk wordt nader ingegaan op het begrip kansen(on)gelijkheid, op de manieren waarop kansenongelijkheid in het onderwijs tot uiting komt, en op de omvang van dit probleem. In hoofdstuk 2 worden mogelijk verklarende factoren voor het ontstaan van kansenongelijkheid besproken. In hoofdstuk 3 worden meer en minder kansrijke interventies besproken voor het verbeteren van de kansengelijkheid. Na een samenvatting van de belangrijkste bevindingen in de conclusie, zal in de discussie een slotbeschouwing worden gegeven, gevolgd door een bespreking van enkele kanttekeningen bij deze literatuurverkenning en suggesties voor vervolgonderzoek.”
‘Kansengelijkheid’ thema bij TOPS: ‘Gelijke kansen en aandacht voor begaafdheid: een (on)verenigbaar ideaal?’
Het online Tijdschrift voor onderwijspraktijkstudies (TOPS) deelt artikelen rond diverse thema’s. Een ervan is kansengelijkheid. Lees er dit artikel: ‘Gelijke kansen en aandacht voor begaafdheid: een (on)verenigbaar ideaal?’
Het online Tijdschrift voor onderwijspraktijkstudies TOPS deelt artikelen rond diverse thema’s. Een ervan is kansengelijkheid. Je leest er bijvoorbeeld dit artikel ‘Gelijke kansen en aandacht voor begaafdheid: een (on)verenigbaar ideaal?’ door Marijke van Vijfeijken (Koning Willem I College), Linda van den Bergh (Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg) en Anouke Bakx (Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Radboud Universiteit).
Samenvatting
Leraren willen alle leerlingen optimale ontwikkelingsmogelijkheden bieden. Dit is een complexe taak, gezien de grote diversiteit aan leerlingen. Zo kan het bieden van gelijke kansen aan alle leerlingen en voldoende aandacht voor begaafde leerlingen op gespannen voet met elkaar staan. Differentiatie kan hierin een uitkomst zijn, al leidt dit voor leraren regelmatig tot ethische differentiatiedilemma’s. Doel van dit onderzoek was meer inzicht krijgen in de mate waarin leraren, op scholen met verschillende visies op differentiatie, verschillen in hun opvattingen over differentiatiedilemma’s en hoe zij met deze dilemma’s omgaan. Hiertoe is een vergelijkende casestudie van twee scholen uitgevoerd. Beide scholen hadden een expliciete visie op differentiatie; school 1 (16 leraren) ging uit van divergente differentiatie, terwijl school 2 (25 leraren) uitging van convergente differentiatie. Met een vragenlijst zijn vier differentiatiedilemma’s bevraagd (het leeruitkomstendilemma, het ondersteuningsdilemma, het groeperingsdilemma en het begaafdheidsdilemma). De resultaten en de aansluiting hiervan bij de schoolvisie zijn verdiepend besproken met vier leraren per school. Op beide scholen werden de differentiatiedilemma’s herkend. Op school 2, met een meer heterogene leerlingpopulatie, ervaarden leraren de differentiatiedilemma’s in hogere mate dan op school 1. Het artikel besluit met adviezen voor de praktijk.
van Vijfeijken, M., van den Bergh, L. ., & Bakx, A. . (2024). Gelijke kansen en aandacht voor begaafdheid: een (on)verenigbaar ideaal?. Tijdschrift OnderwijsPraktijk Studies. https://doi.org/10.54657/TOPS.19205
Alle artikelen zijn te vinden via https://tijdschrifttops.nl/catalog/category/kansenongelijkheidinhetonderwijs.
‘Kansengelijkheid’ thema bij TOPS: introductie
Het online Tijdschrift voor onderwijspraktijkstudies (TOPS) deelt artikelen rond diverse thema’s. Een ervan is kansengelijkheid. Je leest er bijvoorbeeld deze introductie door Floris Burgers en Eddie Denessen: ‘Koersen op een complex ideaal: de kansketen als middel voor evenwichtiger schoolbeleid voor gelijke onderwijskansen.’
Het online Tijdschrift voor onderwijspraktijkstudies TOPS deelt artikelen rond diverse thema’s. Een ervan is kansengelijkheid. Je leest er bijvoorbeeld deze introductie door Floris Burgers en Eddie Denessen:
Koersen op een complex ideaal: de kansketen als middel voor evenwichtiger schoolbeleid voor gelijke onderwijskansen.
Samenvatting
Kansengelijkheid wordt verschillend gedefinieerd en is daardoor een complex ideaal voor scholen om beleidsmatig op te koersen. Werken aan een ideaal dat verschillend wordt gedefinieerd brengt uitdagingen met zich mee die de effectiviteit van maatregelen gericht op gelijke onderwijskansen kunnen ondermijnen. Dit paper heeft als doel scholen te ondersteuning bij het ontwikkelen van kansenbeleid in die complexe context. Om verschillende perspectieven op kansengelijkheid hanteerbaar te maken voor de onderwijspraktijk beginnen we met het maken van een onderscheid tussen twee kansengelijkheidsperspectieven: gelijke loopbaankansen en gelijke ontwikkelkansen. Vervolgens bespreken we hoe het naast elkaar bestaan van deze twee perspectieven op scholen kan leiden tot ambigue redeneerlijden in het gelijke-kansenbeleid en tot spanningen en weerstanden bij de implementatie van beleid. We eindigen het paper met het introduceren van de kansenketen als middel voor scholen om deze beleidsproblemen te voorkomen en te werken aan evenwichtiger en effectiever kansenbeleid.
Burgers, F., & Denessen, E. (2024). Koersen op een complex ideaal: de kansketen als middel voor evenwichtiger schoolbeleid voor gelijke onderwijskansen. Tijdschrift OnderwijsPraktijk Studies. https://doi.org/10.54657/TOPS.19606
Alle artikelen zijn te vinden via https://tijdschrifttops.nl/catalog/category/kansenongelijkheidinhetonderwijs.
Een zachte landing voor kinderen: over de overgang van KO-PO-VO
Het magazine Basisschoolmanagement.nl gaat dieper in op de overgangen tussen VVE/VE en kinderopvang naar het PO, en de overgang van PO naar VO.
Het magazine Basisschoolmanagement portretteert LEJK en LEPOVO naar aanleiding van het LEJK/LEPOVO-symposium op 14 november 2024.
Hoe zorg je voor een zo goed mogelijke overgang voor kinderen die van de peutergroep naar groep 1 gaan. Of van groep 8 naar de middelbare school? Een zachte landing voor kinderen was het onderwerp van het symposium ‘Overgangen: kwetsbaar of kansrijk?’. Met deelnemers uit de praktijk van onderwijs en opvang werd stilgestaan bij ervaringen rondom deze overgang, de inbedding in doorgaande lijnen en het theoretisch kader hierachter.
In de kennisdeelsessie van LEJK kwam de overgang van VVE/VE en kinderopvang naar basisonderwijs aan bod. Bij LEPOVO werd gesproken over de overgang naar het VO vanaf groep 8.
In het artikel wordt ook gelinkt naar het onderzoek dat LEPOVO uitvoert op de diverse onderzoekslijnen.
Ongelijkheid tussen leerlingen neemt toe tijdens basisschooltijd
Artikel uit ESB. De kwaliteit van het basisonderwijs staat onder druk, wat blijkt uit dalende leerprestaties en ongelijkheid tussen groepen leerlingen. Maar waar ontstaat de vaardigheidskloof tussen leerlingen met verschillende ouderlijke opleidingsniveaus?
In ESB (te verschijnen) staat het artikel ‘Ongelijkheid tussen leerlingen neemt toe tijdens basisschooltijd’, geschreven door Elke Claes, Inge de Wolf, Bart Golsteyn en Suzanne de Leeuw.
De kwaliteit van het basisonderwijs staat onder druk, wat blijkt uit dalende leerprestaties en ongelijkheid tussen groepen leerlingen. Maar waar ontstaat de vaardigheidskloof tussen leerlingen met verschillende ouderlijke opleidingsniveaus?
IN HET KORT
● Leerprestaties in lezen, spelling en rekenen verschillen sterk, afhankelijk van het opleidingsniveau van de ouders.
● De leerprestatiekloof in groep 8 is voor minstens de helft al in groep 4 aanwezig.
● Interventies om de ongelijke leerprestaties te verminderen kunnen zowel vóór als tijdens de basisschooltijd plaatsvinden.
gelijke-kansen.nl: De weg naar een betere meer kansrijke overgang van po naar vo
Vanuit het NRO-onderzoeksprogramma ‘Doorstroom in een kansrijk stelsel’ vindt onderzoek plaats naar kennishiaten: hoe effectief zijn veelbelovende aanpakken om de overgang van het primair naar het voortgezet onderwijs te verbeteren?
Kinderen met vergelijkbare cognitieve capaciteiten stromen op basis van hun sociale achtergrond nog altijd door naar verschillende onderwijsniveaus. Hoe effectief zijn veelbelovende aanpakken om de overgang van primair naar voortgezet onderwijs te verbeteren? Vanuit het NRO-onderzoeksprogramma ‘Doorstroom in een kansrijk stelsel’ doet senior onderzoeker Marjolein Muskens van KBA Nijmegen onderzoek naar de kennishiaten die hierin bestaan. Binnen dit onderzoeksprogramma starten zes leertrajecten waarin de onderwijspraktijk en wetenschappers samen kansrijke initiatieven implementeren en onderzoeken om de overgang van po naar vo te verbeteren.
Opinie: ‘Initiatieven om scholieren gelijke kansen te bieden staan onder grote druk – hoog tijd voor speciale coördinatoren’
Initiatieven om gelijke kansen op scholen te bevorderen staan onder grote druk, zien Jeroen Paul Nijmeijer en Floris Burgers. Hun oplossing: laat alle scholen hier een speciale coördinator voor aanstellen.
Op 7 april 2025 gepubliceerd in Het Parool.
Initiatieven om gelijke kansen op scholen te bevorderen staan onder grote druk, zien Jeroen Paul Nijmeijer en Floris Burgers. Hun oplossing: laat alle scholen hier een speciale coördinator voor aanstellen.
Jeroen Paul Nijmeijer is directeur van het Samenwerkingsverband Kansengelijkheid en Burgerschapsonderwijs (SKB), en Floris Burgers, postdoctoraal onderzoeker onderwijs en sociale ongelijkheid aan de Radboud Universiteit.
Podcast: De waarde van gezamenlijke verantwoordelijkheid
Podcast penta Nova: De waarde van gezamenlijke verantwoordelijkheid. Recent kwam deze podcast uit in de serie van Penta Nova. Lector Patrick van Schaik, ook verbonden aan LEPOVO, werkte hieraan mee.
Recent kwam deze podcast uit in de serie van Penta Nova. Lector Patrick van Schaik, ook verbonden aan LEPOVO, werkte hieraan mee:
‘Hoe creëer je gezamenlijke verantwoordelijkheid voor goed onderwijs in je regio? Je kunt nooit ieder voor zich op de hoogte zijn van alle ontwikkelingen, dus heb je elkaar nodig', zo stelt lector Patrick van Schaik. Hij moedigt in zijn werk schoolleiders aan om buiten hun eigen grenzen te kijken, zoals in het bovenschools netwerk in Zeeland. In de podcast vertelt hij over de belangrijke waarde van gezamenlijke verantwoordelijkheid en hoe je daarnaar streeft door samen te leren.
Patrick van Schaik is lector Excellence and Innovation in Education aan de HZ University in Zeeland. Vanuit dit lectoraat doet hij ook onderzoek voor LEPOVO.
De doorstroomtoets als kind van de rekening (blog CvTE)
Blog door John van der Vegt, voorzitter College voor Toetsen en Examens
December was de maand dat de discussie over de doorstroomtoets weer oplaaide. Het resulteerde uiteindelijk in twee aangenomen moties in de Kamer.
Blog door John van der Vegt, voorzitter College voor Toetsen en Examens
December was de maand dat de discussie over de doorstroomtoets weer oplaaide. Het resulteerde uiteindelijk in twee aangenomen moties in de Kamer.
De eerste motie was die van D’66 kamerlid Rooderkerk om een verkenning te doen naar één doorstroomtoets. Ontraden door de staatssecretaris en, vanuit het “veld”, gesteund door een gelegenheidscoalitie van PO-Raad, Aob, CNV Onderwijs en AVS. Na één jaar doorstroomtoetsen gaan we een verkenning doen om dat systeem te wijzigen….. Een wetgevingstraject dat zijn beslag kreeg in 2022. Het kan verkeren. De PO-Raad sprak bij de internetconsultatie nog haar waardering uit voor de keuzevrijheid en zij vertrouwde het NOS-nieuws op 9 februari 2022 nog toe naar aanleiding van de wet: “Wij spraken ons veelvuldig uit als voorstander van groot onderhoud om te komen tot een kansrijk onderwijsstelsel”. Zij voeren het tempo van de Kamer nu nog wat op. Een tempo dat toenmalig staatssecretaris Dekker bij de discussie over de Citotoets op 6 februari 2014 op nu.nl deed verzuchten “Het is funest voor het onderwijs als de Tweede Kamer elke drie, vier jaar op zulke fundamentele wijze de koers wil bijstellen”. De Kamer en PO-Raad hebben hem inmiddels ingehaald. Zoals ik zei; het kan verkeren.
De tweede motie was van SGP kamerlid Stoffer en CU kamerlid Ceder en riep op om de doorstroomtoets door te ontwikkelen tot een instrument dat weer primair ten dienste staat aan de ontwikkeling van de leerling en de ondersteuning van de leerkracht. Ook deze kreeg brede steun (ook van de PO-Raad). Of je het daar nu eens of oneens mee bent, het raakt wel een wezenlijkere discussie, namelijk hoe we de doorstroomtoets gebruiken.
Na werkzaam te zijn geweest in het primair-en voortgezet onderwijs, heb ik de laatste tien jaar in het mbo gewerkt (2013-2023) en de discussie over Citotoets, eindtoets, doorstroomtoets niet meer zo gevolgd. Wel herinner ik me nog in de jaren 2013-2014 de felle oppositie tegen de Citotoets als enige, sterk selectiegerichte toets. Ook overigens door mijzelf als lid van de PO-Raad. Wat nazoekwerk leverde me op dat in 2015 er ook ruimte is gegeven aan andere aanbieders. En die kwamen er. Als CvTE zijn we altijd aanbieder gebleven van de Centrale Eindtoets. Die hebben we in juni 2023, bij de start van de doorstroomtoetsen, feestelijk ten grave gedragen. Hopelijk niet al te diep gezien de eerste motie. Het kan immers verkeren.
Bij de toelating van de zes doorstroomtoetsen tot de markt en de kwaliteitsbewaking en normering hebben we als CvTE in mijn ogen erg goed werk geleverd. We hebben dat geëvalueerd en zijn daar transparant in via onze terugblik op het eerste jaar. Die bevat informatie over vragen die ook wij nog hebben na het eerste jaar, maar ontkracht ook wel veel snelle framing over grote verschillen en gebrekkige vergelijkbaarheid in de eerste dagen na de eerste ronde doorstroomtoetsen.
Wat mij betreft zouden we er zeker nog een aantal jaren mee door moeten gaan en de effecten goed volgen. Dat zeg ik niet cynisch of rancuneus. Als CvTE zijn we een zelfstandig bestuursorgaan (zbo) dat een aantal opgedragen taken uitvoert. Of dat nu een politieke keuze voor één of meer toetsen is. Ik zeg het wel omdat het volgens mij om heel andere zaken gaat dan de doorstroomtoetsen zelf. Duikend in de historie kwam ik de bedenker van de Cito-toets en grondlegger van Cito weer tegen (De Groot) die zijn teleurstelling uitsprak dat die toets steeds meer als scherp selectie-instrument werd gebruikt. Een discussie van alle tijden.
Ik heb het idee dat het huidige systeem van de doorstroomtoetsen het kind van de rekening is omdat een aantal fundamentelere discussies niet of niet diepgaand gevoerd worden. In de eerste plaats de discussie over ons huidige onderwijssysteem met een vrij bepalende selectie op twaalfjarige leeftijd. In de tweede plaats in hoeverre je een goede balans kunt vinden tussen het advies van leerkracht/school en optimale kansengelijkheid. In de derde plaats de discussie dat individuele toetsen toch geen meetlat kunnen zijn voor een school als geheel. Het gaat om de individuele leerling. En daar zou je nog thema’s als de rol van ouders en de visie op toetsen van een school aan kunnen toevoegen.
Dat zijn vragen waar we als CvTE niet over gaan. Het lijkt me echter wel een betere tijdsbesteding dan via Citotoets, Centrale Eindtoets en doorstroomtoets nu twee jaar discussie te gaan voeren over welke nieuwe naam die ene toets nu moet krijgen als ware het oude wijn in nieuwe zakken.
Het is in ieder geval mijn wens voor het nieuwe jaar om die discussies wel te voeren en natuurlijk bij het tweede jaar van de doorstroomtoetsen weer te leren hoe het beter kan.
Bron: website CTvE
Onderwijskennis: Warme overdracht en kansengelijkheid
De overgang van het primair naar het voortgezet onderwijs is een belangrijk moment in de schoolloopbaan van leerlingen. Welke elementen van een warme overdracht kunnen kansengelijkheid bevorderen? Onderwijskennis.nl geeft wetenschappelijk onderbouwde informatie.
Bron: Onderwijskennis.nl, onderdeel van NRO
De overgang van het primair naar het voortgezet onderwijs is een belangrijk moment in de schoolloopbaan van leerlingen. Welke elementen van een warme overdracht kunnen kansengelijkheid bevorderen?
Om deze overgang soepel te laten verlopen, is er een overdracht tussen de basisschool en de toekomstige middelbare school. Vaak wordt daarbij ook gesproken over een warme overdracht. Een eenduidige definitie ervan ontbreekt. Dus wat betekent het eigenlijk? Is een warme overdracht beter dan een koude overdracht? En kan een warme overdracht voor meer kansengelijkheid zorgen? Dit artikel zet de definitie van een warme overdracht uiteen. Daarnaast wordt beschreven hoe een warme overdracht eruit ziet en wat maakt dat een warme overdracht effectief zou kunnen zijn voor het bereiken van gelijkere kansen. Lees verder bij Onderwijskennis.
Toolbox PO-Raad over ouderbetrokkenheid
Betrokken ouders zijn ontzettend belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen en de motivatie en leerprestaties op school. Vanzelfsprekend hechten scholen daarom veel waarde aan het betrekken van ouders bij het onderwijs van hun kind. In deze toolbox vind je handige documenten om de samenwerking tussen ouders en leraar/schoolleider te bevorderen. Bron: PO-Raad
Bron: PO-Raad
Betrokken ouders zijn ontzettend belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen en de motivatie en leerprestaties op school. Vanzelfsprekend hechten scholen daarom veel waarde aan het betrekken van ouders bij het onderwijs van hun kind. In deze toolbox vind je handige documenten om de samenwerking tussen ouders en leraar/schoolleider te bevorderen.
Aan ouderbetrokkenheid kun je als school op diverse manieren invulling geven. Je kunt ouders bijvoorbeeld betrekken door de 10-minutengesprekken, informatieavonden en het delen van nieuws via het ouderportaal. In dat geval beperkt de ouderbetrokkenheid zich tot informatieverstrekking aan de ouders.
Om ouders actiever te betrekken bij het onderwijs en intensiever samen te werken, is het nodig om als gelijkwaardig partners op te trekken. Hiervoor is vaak wel een mentaliteitsverandering nodig bij schoolleider, leraren en ouders. In de praktijk blijkt vaak dat meerdere schoolbesturen in een regio met het vraagstuk ouderbetrokkenheid worstelen. Het is dan ook niet ongebruikelijk dat sommige gemeenten dit onderwerp benoemen als onderdeel van de Lokale Educatieve Agenda (LEA) en scholen hierbij faciliteren.
Via de website van de PO-Raad vind je de Toolbox, met als onderdelen:
Informatie over ouderbetrokkenheid voor gemeente en schoolbesturen.
Tips om ouderbetrokkenheid in de regio vorm te geven.
Auctorale rede Mieke van Diepen ‘Leerkans gemist! Hoe dan?’
Op 27 juni 2024 hield Mieke van Diepen haar rede, bij het aanvaarden van de rol van auctor. In deze rede nam ze ons mee in de drie onderzoekslijnen voor de komende jaren: taal als (on)gelijkmaker, later selecteren en kansrijk doorstromen en van leerladders naar leerloopbanen.
Op donderdag 27 juni 2024 hield Mieke van Diepen, Auctor Kansrijk Onderwijs, haar Auctorale rede ‘Leerkans gemist! Hoe dan?’. In deze rede nam ze ons mee in de drie onderzoekslijnen voor de komende jaren: taal als (on)gelijkmaker, later selecteren en kansrijk doorstromen en van leerladders naar leerloopbanen.
In haar rede ging Mieke in op het belang van onderzoekend werken in het onderwijs en hoe het auctoraat hieraan kan bijdragen. Waarom kansrijk onderwijs nodig is en hoe we docenten kunnen ondersteunen om meer kennis en bewustwording te creëren. Hierin stelt zij drie perspectieven centraal die kunnen bijdragen aan kansrijk onderwijs, namelijk taalbewust, doorstroombewust, en loopbaanbewust onderwijs.
Het Auctoraat Kansrijk Onderwijs is een van de eerste auctoraten in Nederland en is een samenwerking tussen drie vo-schoolbesturen in Noord-Holland. Een auctoraat in het voortgezet onderwijs is vergelijkbaar met een lectoraat in het hoger beroepsonderwijs (hbo, sinds 2001) en een practoraat in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo, sinds 2012).
Het Auctoraat Kansrijk Onderwijs wil specifiek meer kennis en bewustwording creëren van hoe het voortgezet onderwijs leerkansen kan (blijven) bieden aan leerlingen met verschillende achtergronden. Onder meer door onderzoekend werken in het voortgezet onderwijs te stimuleren. Een onderzoekscultuur moedigt aan om nieuwe ideeën te verkennen, besluiten te nemen op basis van (objectieve) informatie, samen te werken en kennis te delen. In een cultuur waar onderzoeksmatig wordt gewerkt, zijn professionals voortdurend bezig met kijken, ontdekken, delen en toepassen (Kallenberg, 2024).
Lees het hele nieuwsbericht over haar rede hier terug.
Het Auctoraat is ondergebracht bij Stichting Voortgezet Onderwijs Kennemerland - SVOK, www.svok.nl/
15 jaar De Nieuwste School
In 2021 heeft De Nieuwste School een video laten maken over het ontstaan en de groei van de school. Vier jaar na de start leek het erop, dat de school zou sluiten. Maar dat is niet gebeurd. Waarom niet: bekijk deze video.
In 2021 heeft De Nieuwste School een video laten maken over het ontstaan en de groei van de school. Zij zijn een van onze praktijkvoorbeelden, hier op de website.
Vier jaar na de start leek het erop, dat de school zou sluiten. Maar dat is niet gebeurd. Waarom niet: bekijk deze video.
Podcast: Buiten de krijtlijnen
De podcastserie Buiten de Krijtlijnen spreekt met Buiten de krijtlijnen Arjen Nanninga en Dominique Sluijsmans over toetsing: hoe stel je een goede toets op? En wat is de rol van toetsing eigenlijk? Is het enkel voor een cijfer of kan je er ook meer mee?
Hoe stel je een goede toets op? En wat is de rol van toetsing eigenlijk? Met welk doel moet je een toets geven? Een overhoring, examens, toetsen, testen, namen genoeg voor dit fenomeen maar wat ben je er mee als leerkracht? Is het enkel voor een cijfer of kan je er ook meer mee?
We duiken in de wereld van de toetsen en doen dat met Dominique Sluijsmans en Arjen Nanninga. Dominique is lector aan de Hogeschool Rotterdam en werkt als zelfstandig onderwijskundige en begeleid daarbij scholen en opleidingen rond ondermeer toetsing. Arjen is zorgcoördinator in een school in Nijmegen en werkt ook bij toetsrevolutie. Alles wat je ooit wou weten over toetsen, met Dominique en Arjen.
Buiten De Krijtlijnen is een podcast over onderwijs. Aan de hand van gesprekken met experts, leerkrachten, directeurs, pedagogen en ondernemers probeert het antwoorden te vinden op de onderwijsvraagstukken van deze tijd. Maar deze podcast wil ook inspireren, creëren en motiveren. Buiten De Krijtlijnen werd opgericht door Rinke Vanhoeck en is sinds 2024 onderdeel van het Expertisecentrum Onderwijs en Leren van Thomas More te Rotterdam.
Deze, en andere afleveringen van deze Vlaams-Nederlandse podcastserie vind je via https://podcastluisteren.nl/pod/Buiten-de-krijtlijnen
Podcast: Tjipcast over de doorstroomtoets
Op de LEPOVO leestafel: de Tjipcast over de doorstroomtoets. Luister naar gast Karen Heij.
Over de rol en functie van de eindtoets (Nu de doorstroomtoets) in het primair onderwijs. Over de geschiedenis van de eindtoets, over wie nu eigenlijk gaat over de doorstroming, over de vroege selectie en de verplichting van een leerlingvolgsysteem, en wat dit voor gevolgen heeft voor gelijke kansen voor leerlingen. Stof tot nadenken over wat het doet met kinderen en ouders, en dat toetsuitslagen eigenlijk een soort labels zijn geworden, en kunnen werken als self-fulfilling- prophecies. Hoe rijmt dit met het feit dat ontwikkeling van kinderen niet te voorspellen is?
Luister: www.tjipcast.nl/lesgeven/wat-toetst-de-eindtoets-in-het-basionderwijs-eigenlijk?
Handreiking schooladvisering (versie januari 2024) - Rijksoverheid
Handreiking schooladvisering, Ministerie van OCW - Handreiking om leerkrachten, intern begeleiders en schoolleiders te ondersteunen bij het tot stand komen van het schooladvies van leerlingen in groep 8.
De actuele Handreiking is te vinden via de Rijksoverheid.
Handreiking om leerkrachten, intern begeleiders en schoolleiders te ondersteunen bij het tot stand komen van het schooladvies van leerlingen in groep 8.
Leidraad: Onderwijs vanuit hoge verwachtingen
Leerkrachtverwachtingen blijken een sterke voorspeller voor het handelen van de leerkracht en dat heeft invloed op de ontwikkeling van leerlingen. Verwachtingen sturen het bewuste handelen van leerkrachten, maar spelen ook een rol in een aantal processen waar de leerkracht zich minder bewust van is. In de leidraad 'Onderwijs vanuit hoge verwachtingen' voor het primair onderwijs vind je kennis over leerkrachtverwachtingen vertaald in zes praktische aanbevelingen.
Uitgave: september 2021
Leerkrachten maken voortdurend keuzes voor leerlingen. Dit gebeurt mede op basis van verwachtingen die zij hebben van individuele leerlingen en over de groep. Deze verwachtingen zijn gebaseerd op allerlei gegevens en ideeën over de leerling. Soms zijn ze onderbouwd, maar soms berusten ze ook ten dele op intuïtie.
Leerkrachtverwachtingen blijken een sterke voorspeller voor het handelen van de leerkracht en dat heeft invloed op de ontwikkeling van leerlingen. Verwachtingen sturen het bewuste handelen van leerkrachten, maar spelen ook een rol in een aantal processen waar de leerkracht zich minder bewust van is. In de leidraad 'Onderwijs vanuit hoge verwachtingen' voor het primair onderwijs vind je kennis over leerkrachtverwachtingen vertaald in zes praktische aanbevelingen:
Wees je bewust van je verwachtingen van leerlingen
Wees je bewust van de manieren waarop je verwachtingen communiceert naar leerlingen
Werk vanuit hoge verwachtingen: groepeer flexibel
Werk vanuit hoge verwachtingen: stel heldere leerdoelen
Werk vanuit hoge verwachtingen zorg voor een positief klasklimaat
Benut de kracht van het team
Naast een beschrijving van de belangrijkste inzichten uit wetenschappelijk onderzoek naar leerkrachtverwachtingen, zijn aanbevelingen voor de praktijk vertaald. Hierbij horen suggesties voor activiteiten die je als leerkracht kunnen helpen om je bewust te worden van je verwachtingen en om (nog meer) te gaan handelen vanuit hoge verwachtingen van alle leerlingen.
De Leidraad is een uitgave van Onderwijskennis.nl. Op deze site vind je ook de leidraad, poster en infographic (zie bijgaande afbeelding).
Tip: luister ook naar de podcast met o.a. LEPOVO-lector Linda van den Bergh, Webinar Onderwijs vanuit hoge verwachtingen
En luister naar de podcast over het belang van hoge verwachtingen, met basisschooldirecteur Renald Gunsch en lector didactiek en hoge verwachtingen Lia Voerman.
VO-Raad: Brochure kansengelijkheid: later selecteren
Hoe kan je als school concreet werk maken van later selecteren, en hoe draagt dit bij aan kansengelijkheid? In een nieuwe brochure van de VO-raad vinden schoolleiders en -bestuurders achtergrondinformatie en tips. Lees de brochure op hun site.
Hoe kan je als school concreet werk maken van later selecteren, en hoe draagt dit bij aan kansengelijkheid? In een nieuwe brochure van de VO-raad vinden schoolleiders en -bestuurders achtergrondinformatie en tips. Ter inspiratie worden ook vijf praktijkvoorbeelden gedeeld, waarin scholen vertellen hoe zij aan de slag zijn gegaan met later selecteren en hiermee werken aan kansengelijkheid.
Deze publicatie over aanvullend onderwijs is het derde deel van een reeks ‘Werk maken van kansengelijkheid’. Zie ook de brochure over schoolkosten en de brochure over aanvullend onderwijs bij de VO-Raad..
‘Leerlingen zonder talenten hebben wij nog nooit gezien’
Op de leestafel: 'Leerlingen zonder talenten hebben wij nog nooit gezien’. Marenka van Toor is docent Nederlands op het Candea college en was tijdens het schrijven van dit artikel (2020) de contactpersoon voor de basisscholen. Zij schreef dit artikel in Van Twaalf tot Achttien, januari-februari 2020.
Marenka van Toor is docent Nederlands op het Candea college en was tijdens het schrijven van dit artikel de contactpersoon voor de basisscholen.
Zij schreef dit artikel in Van Twaalf tot Achttien, januari-februari 2020: “Leerlingen zonder talenten hebben wij nog nooit gezien’.
Grimeren op de woensdagmiddag, het vak Engels op een hoger niveau volgen, wekelijks freerunning en je verdiepen in de klassieke oudheid: op het Candea College in Duiven is er iedere dag maatwerk voor alle leerlingen in de onderbouw.
Drie jaar geleden heeft een grote groep collega’s op het Candea College nagedacht over gewenste onderwijsontwikkeling voor de school. Er is gedroomd, gedacht over hoe het anders kan, er zijn leidende principes gedefinieerd en er is een ander organisatiemodel geschetst. De toekomstrichting is geschetst als een kompas voor toekomstige ontwikkelingen, de broncode.